Stage thema en zorg - Regina Caeli Dilbeek

Na al die maanden terug voor het eerst op een nieuwe school, een nieuwe omgeving, nieuwe leerkrachten, maar bovenal nieuwe kinderen!

Nieuwe leerkansen voor mezelf ontdekken, nieuwe methodes uittesten, kortweg een leerrijke ervaring stond met te wachten op deze school! Bij de aankomst op deze school voelde ik me zeer welkom, zowel door de mentor als door de kinderen. Ik kreeg de klas 6E bij juf Nour!  Ook tijdens deze stage trachtte ik verder te werken aan mijn werkpunten waarbij ik al ingezet had bij de gedifferentieerde stage. 

De klas zelf, is heel divers en elk kind leert op zijn/haar niveau. Deze stage focuste zich vooral op, opnieuw een thema uit te werken en de zorg, differentiatie voor de kinderen.

Thema - Tweede Wereldoorlog 

Nu, om met een domper te beginnen, om een thema goed te beginnen en te vertrekken vanuit de kinderen is het belangrijk dat er een brainstorm georganiseerd werd. Door de verlengde paasvakantie is deze spijtig genoeg niet doorgegaan. Ik ging niet bij de pakken blijven zitten en begon al aan mijn thema, maar weliswaar met ruimte voor suggesties van kinderen. Het gaat tenslotte om wat ZIJ wouden leren afgelopen stageperiode.  Dus, besloot ik om de stage na de paasvakantie te doen, wat perfect mogelijk was.

Ik vertelde dat ze gedurende twee weken les zal geven rond een bepaald thema. Dat thema noemt de Tweede Wereldoorlog. Nu, grootendeels was het thema wel bepaald, toch vond ik het belangrijk om hier en daar toch wel wat accenten in de themablokken te steken die de kinderen aanhaalden tijdens deze brainstorm. Daarbij stelde ik drie vragen:

• Wat ken je al over dat thema?
  Daaruit kwam: Situering in de tijd, Hitler kwam aan de macht in Duitsland, Joden naar concentratiekampen (daar werden ze slecht behandeld en uiteindelijk vermoord), Anne Frank was één van deze mensen, Adolf Hitler die zelfmoord heeft gepleegd, nucleair, schepen, ze zijn allemaal dood, trauma's, de oorzaak van de oorlog, bondgenoten, waarom Adolf de Joden wou vermoorden
• Wat wil je er nog over leren?
  Daaruit kwam: welke landen deelgenomen hebben aan de oorlog, uitvindingen, is Adolf gek?, hoe is de oorlog ontstaan?,
• Welke activiteiten zou je graag met de klas doen?
  Daaruit kwam: een spreekbeurt maken, uitstappen, Japan bezoeken, voorstelling, gastspreker, film/video

Zelf vond ik dat daar niet zoveel uitkwam, de kinderen bleven oppervlakkig in de antwoorden die ze gaven en kozen voor de meest voor de hand liggende antwoorden, maar natuurlijk waren ze juist. Maar ik wou toch dat ze wat verder dachten dan "Adolf Hitler is een dictator die de Joden haatte". Daarom ben ik meteen overgeschakeld naar een mindmap. De kinderen kregen de taak om per vier, in groep een mindmap te maken. Dit deden ze aan de hand van een foto die iets te maken heeft met de Tweede Wereldoorlog. Nu de foto's waren zeer uiteenlopend. Zo had je bv: propaganda affiches, de atoombommen in Japan, ...). Daarna kreeg de groep een tweede foto, een heel andere foto dan de eerste, dus van het ene uiterste van de oorlog, naar het andere uiterste (dit kan het voorbeeld zijn dat ik al aangehaald had hierboven). En daar zag je toch dat de leerlingen verder dachten en verdere associaties maakten dan eigenlijk die eerste drie vragen die er initieel gesteld gingen worden. Ze legden verbanden tussen foto's. Ze kwamen ook tot het besef van: "Ah, dit is er vooraf gebeurd, deze zaken hebben daarvoor gezorgd zodat we helemaal op dit bepaald punt zijn gekomen." En dat was het mooie eraan dat kinderen zelf tot dat inzicht kwamen door zelf die associaties/verbanden met elkaar te zoeken. Op het einde werd er nog een korte bespreking gehouden met de gehele klas, wat hun bevindingen waren en wie er kon aanvullen op een bepaald groepje hun mindmap. Maar ook niet onbelangrijk, wat hun mening hieromtrent is.

Uit de mindmaps zijn heel uiteenlopende subthema's gekomen. Deze kunt u hieronder lezen.

Als focus voor het thema koos ik voor Anne Frank tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Zij vormde dus de rode draad doorheen de lessen.

Net zoals vorige stage trachtte ik de kinderen in elke les dat ik gaf actief en zelfontdekkend aan het werk te zetten. Ze zullen aldoende ondervinden wat Anne Frank en haar familie meemaakten tijdens hun onderduiking in het Achterhuis, hoe de Tweede Wereldoorlog begon en hoe verschillende getuigenissen de Tweede Wereldoorlog meemaakten. Doordeweeks ontdekken de leerlingen dat iedereen de oorlog op zijn eigen manier beleeft en dat er dus verschillende standpunten werden/worden aangenomen (zowel het standpunt van de vijand alsook van de vele slachtoffers).

Daarnaast ontdekken de leerlingen ook dat de Joden rechten werden ontnomen en dat de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog benadeeld werden. Ze werden dus niet gelijk behandeld, terwijl iedereen het recht heeft op gelijkheid en een gelijke behandeling. Tijdens het leren hierover, worden de leerlingen zich bewust gemaakt over de ongelijkheid. Een actieve aanpak, waarbij de leerlingen zelf aan het werk moeten gaan en het probleem zelfstandig moeten opzoeken, stimuleert het leerproces. 

Vandaar ook mijn twee belangrijkste inzichten die ik wou meegeven aan de kinderen afgelopen stage:

• Ongeacht de religie of etniciteit, iedereen heeft recht op gelijkheid en een gelijke behandeling.
  
  Het maakt niet uit in wat je gelooft, wie je ook bent, waar je ook vandaan komt, iedereen verdient het om gelijk behandeld te worden.
  
  
• Iedereen beleeft de oorlog op zijn manier.
  
  Iedereen had een eigen kijk, een eigen standpunt in de oorlog. Kort samengevat, iedereen had een eigen mening over hoe de dingen er aan toe gingen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Natuurlijk vragen jullie zich natuurlijk af hoe ben ik zeker dat ik mijn inzichten bereikt heb bij de kinderen? Wel dat deed ik aan de hand van de volgende methode:

Natuurlijk vragen jullie zich natuurlijk af hoe ben ik zeker dat ik mijn inzichten bereikt heb bij de kinderen? Wel dat deed ik aan de hand van de volgende methode:

In het begin van de stage, had ik de kinderen laten kennismaken met het thema, mooi meegenomen was het feit dat bij het vak Taal het volledige thema ook in teken stond van de Tweede Wereldoorlog.

Tijdens die kennismaking werd "De Tweede Wereldoorlog vanuit verschillende standpunten" aan het bord geschreven en stelde ik vragen zoals:

• Waaraan denken jullie bij deze titel? (wedstrijden, oorlog, ...)
• Wat zou de titel betekenen?
• Wat verwachten jullie van dit thema?

Daarbij schreef ik in sleutelwoorden de verwachtingen van de leerlingen aan het bord. Daarna werkte de kinderen per twee samen met hun buur om het thema verder te ontdekken. De kinderen moesten op een kladpapier schrijven wat ze interessant vonden aan dit thema. Ze moesten nadenken over de volgende vraag daarbij:

Wat wil je te weten komen over het thema "De Tweede Wereldoorlog vanuit verschillende standpunten? De leerlingen kregen per twee een Ipad, waarbij ze een ontdekplaat te zien kregen over de Tweede Wereldoorlog vanuit verschillende standpunten. Daarna moesten ze per twee bespreken of er iets is waarover ze meer wouden te weten komen. Daarbij schreef ik ook drie nieuwe vragen aan het bord waarover ze moesten nadenken:

• Wat kwam je te weten dat nieuw voor je is?
• Wat sprak je het meest aan?
• Wat vond je niet zo interessant? Waarom?

Het leukste vonden de kinderen dat elk van hen een post)it kreeg. Daar moesten ze een quizvraag op noteren over iets dat ze op die ontdekplaat gezien hadden. Ik haalde de post-it's op en herverdeelde ze terug over de kinderen, in groepjes van 4. De groepjes probeerden een antwoord te formuleren op die quizvragen van de anderen. Nu, daarbij heb ik duidelijk gemaakt dat het geen probleem is mochten ze geen antwoord vinden op de vraag, maar dat we dit gedurende deze twee weken verder zullen ontdekken tijdens de volgende lessen + themablokkken.

Diegene die een antwoord al wisten, top! Maar er waren velen die onbeantwoord bleven. Ik besloot dan om deze op het zijbord te hangen, zodat dit altijd visueel bleef voor de kinderen. Wanneer de kinderen na een themablok iets meer te weten zijn gekomen, of tussendoor mochten ze de post-its tussentijds komen aanvullen aan het bord.

Op de laatste dag van de stage, werden de post-its terug herverdeeld over de groepjes per 4 en reflecteerden we terug op wat we geleerd hadden. Hebben we nu een antwoord op al onze vragen? Welke bleven ontbeantwoord? Welke neem ik mee naar de volgende keer? Kan ik dit koppelen aan de dagdagelijkse realiteit? ... . Het mooie hiervan is dat we dit samen opgestart zijn in het begin en hier steeds op verder gebouwd hebben. Het viel niet stil tijdens die twee weken doordat ze tussentijds ook aanvullingen konden doen. En achteraf, op het einde werd er nog eens extra stilgestaan bij onze antwoorden.

Je zag ook echt dat het thema leefde in de klas dit deed ik door een aangepaste bib waarbij verschillende leesniveau's waren

Enkele sfeerbeelden van wat de kinderen deden tijdens dit thema:

Na de stage vond ik het ook belangrijk om te reflecteren op mezelf, hoe ver ik nu eigenlijk sta. Wat mijn werkpunten zijn en wat al goed ging. Ik reflecteerde aan de hand van de Reflectiecirkel van Korthagen. 

Tijdens het eerste themablok kregen de kinderen zelf een rol in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Elke leerling kreeg een vlag toegewezen. Ik had daar duidelijker in moeten zijn en op voorhand moeten zeggen dat slechts 1 leerling naar voren moest komen in plaats van twee leerlingen. Nu, ik greep wel meteen in door dit ook meteen te vermelden dat diegene bij wie de vlag op tafel ligt, ook diegene was die naar voren moest komen. Ik heb ernorm vele geleerd tijdens het eerste hoekenwerk hoe ik dit best kon aanpakken naar mijn tweede hoekenwerk toe. Soms was het te luidruchtig en ik had wel elk kind binnen de groep een taak gegeven maar toch had ik het gevoel dat dit niet werkte, dus naar het tweede hoekenwerk toe werden er twee stiltekapiteins aangeduid en werden er streepjes getrokken op het bord indien het niet stil genoeg was. Dat zijn zaken waaruit je leert wanneer je de ervaring opdoet. Wat ik positief vond is dat de kinderen steeds zelf op ontdekking waren en zelf actief aan de slag waren, met de nodige ondersteuning. En daar wil ik me vooral op blijven focussen naar de toekomst toe, omdat ik merk dat de leerlingen des te sneller de leerstof zullen oppikken en dat zag ik ook. Wanneer ze concreet dingen mogen doen, waar er iets inzit om te leren, ja dat heeft effect! Ook, de differentiatiemogelijkheden heb ik in elk themablok toegepast en je merkte ook dat de kinderen zich daarbij ook op hun gemak voelde en veilig voelden van oké ik mag hier op mijn eigen tempo werken. Wat ik daar wel had moeten doen, omdat ik vooral in het begin veel ervaarde dat ik het gevoel had dat ik mijn steungroep en mijn zelfstandige groep moest loslaten omdat ik bezig was in de mini-klas. Daarvoor was er natuurlijk de mentor. Daar kon ik eigenlijk een co-teach moment voorzien, nu dit heb ik ook wel steeds meer gedaan, naarmate de stage vorderde om ook te co-teachen en mijn mentor bewust in te schakelen in het lesgebeuren.

Ik merkte dat het thema enorm leefde onder de kinderen, ik ving soms gesprekjes op tussen kinderen over wat zij bijvoorbeeld in een hoek gedaan hebben, dat ze nieuwsgierig zijn naar wat er nog volgt, ... . Ook, ze hebben de dingen bij het hoekenwerk zelf in elkaar mogen steken en zo kwamen ze ook automatisch bij de essentie waar het hem om draaide, ze koppelde steeds of refereerden steeds terug naar de Tweede Wereldoorlog omdat er juist die link was, of omdat de basis al gegoten was in de hoeken. Door ook alles zo visueel mogelijk voor te stellen was het makkelijker om de kijkkast te gebruiken en steeds te refereren naar belangrijke elementen uit de Tweede Wereldoorlog of Anne Frank. 

Differentiatie

Deze stage draaide niet enkel om een thema uit te werken maar ook om in te spelen op de noden van ieder kind. In de opleiding werden ons vele handvaten toegereikt hoe we dit best konden doen. Zowel differentiëren voor de sterkere kinderen, kinderen die het moeilijker hebben met de leerstof als kinderen die zich in de middenmoot bevinden.

Om mijn belevenis met differentiatie wat vorm te geven heb ik gekozen om dit te koppelen aan het autoreflectiemodel:

1 Feiten

Afgelopen stage heb ik getracht om zoveel mogelijk gebruik te maken van de tools die de hogeschool ons heeft aangereikt en ze meteen in te nemen in de praktijk. Deze stage probeerde ik de volgende differentiatiemogelijkheden uit:

• Driesporenbeleid (miniklas, steungroep, zelfstandige groep)
• Sos-hoeken met hulpfiches en hulpkaarten
• Tempodifferentiatie
• Verkeerslicht aanpak met de drie bakken (rood ik heb het niet begrepen, oranje ik heb een vraag, groen ik heb de leerstof begrepen)
• Exitcards
• Verschillende werkbladen + extra bladen naargelang de beginsituatie van elk kind

Elke ochtend waren er telkens 25 min remediëring voorzien om ja concreet aan de slag te gaan met die moeilijkheden van elk kind. Bv van de vorige dag zag ik vele briefjes in de oranje bak, dat waren kinderen met een vraag. Oké we pikken dit op in de klas meteen en gaan hierover in gesprek. Of 25 min zelfstandig gedifferentieerd werken waarbij kdn een werkblaadje krijgen over de les van de dag ervoor, corrigeren op eigen tempo + verschillen in werkbladen naargelang de beginsituatie van een kind.

Ik merkte daarbij dat de kinderen zich ook veiliger voelden en daardoor ook meer durf hadden om fouten te mogen maken.

En daar merkte dat de ene aanpak beter was dan de andere.

2 Kansen / beperkingen

Nu, in het begin van de stage merkte ik dat het differentiëren zeker niet van een leien dakje liep. Om nu een voorbeeld te geven, bij het driesporenbeleid was ik bezig met de miniklas maar ik had het gevoel in het begin dat ik de andere twee groepen, ja dat ik daar de controle over kwijt was. Daar had ik dan sterker moeten inzetten op co-teaching met mijn mentor. Waar ik vooral aandacht aan moet besteden is elk leermoment grijpen, die kans grijpen wanneer deze zich voordoet. Je krijgt elke dag, elke middag tips, en ik probeer er dan meteen de volgende les rekening mee te houden maar dan vergeet je tegelijkertijd ook andere dingen dus die balans moet ik vinden. Maar ik moet wel zeggen dat dat elke dag wel beter ging en dat er zeker een evolutie was aan het begin van de stage en naar het einde toe.

Naarmate de tijd vorderde zoals ik al zei, probeerde ik die momenten wel te pakken en de leerlingen hier ook voor in te zetten. Om nu een voorbeeld te geven over de remediëring van het schrijven liet ik ook echt een leerling zijn inleiding voorlezen omdat die echt bevatte waar het om ging waar de rest van de klas moeite mee had.

Nu, door zoveel differentiatie er in te steken maakte dat voor mij qua organisatie, zeker in het begin niet gemakkelijk voor elke groep oefeningen op hun maat te voorzien.

3 Doelen

Differentiatie inbouwen in zovele mogelijk leergebieden en domeinen en die mogelijkheden ook aanbieden. Maar, voor mezelf ook nadenken over welke differentiatiemogelijkheden passen hier nu echt bij mijn klas. Welke hebben het meeste effect? Welke mogelijkheid tot differentiatie beoogt mijn doel hier? Nu, het was de eerste keer dat we concreet moesten gaan differentiëren en ik heb nu van alles een beetje kunnen proeven. Ik vind vooral dat je je klas goed voor ogen moet hebben, weten wat de noden zijn van elk kind en daarop mijn differentiatie op gaan afstemmen. Welke differentiatie werkt er hier nu voor mijn klas?

4 Actie(s)

Sowieso meer de kinderen inzetten en elk leermoment benutten wanneer deze kans zich voordoet. Nu, de termijn is wanneer de volgende stage begint en meteen bij de eerste observaties ook nog meer gaan bevragen bij de mentor en vragen durven te stellen over een bepaald kind.

5 Resultaten

Enkele voorbeelden van differentiatie die ik in mijn stageklas heb verwerkt:

Aan deze stage waren ook een paar verplichte opdrachten verbonden, onder andere onze STEM-activiteit. Wat ik dacht dat eerst een knoeiboel ging uitdraaien bleek eigenlijk een heel leerrijke ervaring te zijn voor zowel de kinderen als voor mij.

De kinderen gingen aan de slag met de filosofische vraag: "Kan een bruisbal springen."

De kinderen stelden zelf hun onderzoeksvragen op en testte dingen uit met de materialen die voorzien waren. 

https://ibb.co/LP0H4zW 

https://ibb.co/0BBTsfG 

https://ibb.co/94JP5D3 

https://ibb.co/JkN3K3D 

https://ibb.co/PQFq0br 

https://ibb.co/NYMfPBr 

https://ibb.co/4KHK6v2 

https://ibb.co/M54tHLV 

Nog enkele leuke filmpjes van tijdens de stage:

Maatschappelijk thema: Blauwland geelland:

Les bewegingsexpressie:

Ik vond het een zeer leerrijke ervaring op deze school en hoop in de toekomst mijn stage hier nog te kunnen doorbrengen. 

Dus geen vaarwel, maar tot snel Regina Caeli! Jullie waren toppers!